Sebelum kita lihat perbezaannya, kita perlu tahu dahulu apa itu "Kuantiti fizik".
Apa itu kuantiti fizik? Ia adalah kuantiti yang boleh diukur.
Apa kuantiti yang boleh diukur?
- Umur,
- Ketinggian,
- Jisim..
Kuantiti fizik ini diwakili oleh simbol kuantiti, nilai berangka(magnitud) dan unit pengukurannya.
Umur, T = 18 Tahun. (T adalah simbol, 18 adalah magnitud dan tahun adalah unit).
Dalam pengukuran, terdapat dua jenis kuantiti fizik iaitu kuantiti asas dan kuantiti terbitan. Bagi aku, banyak juga student keliru antara dua benda ini. Kekadang soalan objektifnya mudah sahaja, ada juga yang salah. Jadi apa beza dua ini?
Mudah sahaja. Kuantiti Asas ini ialah kuantiti yg TIDAK boleh ditakrifkan dalam sebutan kuantiti-uantiti fizik yang lain (Ia bersifat tunggal). Manakala Kuantiti Terbitan ini adalah gabungan daripada kuantiti Asas (Melalui pendaraban, pembahagian atau kedua-duanya).
Kuantiti Asas | Kuantiti Terbitan |
- Panjang (meter,m) - Jisim (kilogram, kg) - Masa (saat,s) - Suhu Termodinamik (kelvin,K) - Arus Elektrik (Ampere, A) - Keamatan berlumin (cendela,cd) - Kuantiti Bahan (mol, mol) - etc. | - Isipadu (m^3) - Ketumpatan (kg/m^3) - Halaju (m/s) - Cas (A/s) - Pecutan (ms-1/s) - Frekuensi (1/s) - Muatan haba tentu (Jkg-1K-1) - Impuls (mv-mu) - Berat (kgms-2) - etc. |
Bagaimana pula dengan kuantiti skalar & kuantiti vektor? Kuantiti skalar ini adalah kuantiti yang mempunyai magnitud (tiada arah). Manakala, kuantiti vektor ini yang ada magnitud dan arah.
Kuantiti Skalar | Kuantiti Vektor |
Contoh soalan kuantiti skalar adalah "Berapakah umur kamu?"Umur saya adalah 18 tahun. (Ada tak saya cakap arah? Tiada.)
Contoh lain adalah, masa, jarak, luas, panjang, isipadu, tenaga, suhu, laju, etc. | Contoh bagi kuantiti vektor adalah sesaran, halaju, pecutan, daya, momentum.
|
Biasanya student tak nampak pun mana arahnya. Sebenarnya negatif dan positif menentukan arahnya. Itu yang kadang ada student dapat negatif halaju/pecutan. Andai objek bergerak pada arah bertentangan, nilainya akan menjadi negatif.
Namun sebaliknya, boleh sahaja nyatakan "\(0.5~ms^-1\) dari A ke B".